Tiêu chuẩn ISO 9001 là gì? Tại sao ISO 9001 là tiêu chuẩn phổ biến nhất thế giới?

ISO là gì?

ISO, viết đầy đủ là International Organization for Standardization - Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế, là một tổ chức quốc tế độc lập, phi chính phủ với 167 cơ quan tiêu chuẩn quốc gia là thành viên.

ISO được thành lập vào ngày 23 tháng 2 năm 1947 và được điều phối bởi Ban Thư ký Trung ương tại trụ sở Geneva, Thụy Sĩ.

Nhiệm vụ của tổ chức này là xây dựng và ban hành các tiêu chuẩn quốc tế. ISO cung cấp một nền tảng để phát triển các công cụ thiết thực thông qua sự hiểu biết chung và hợp tác với tất cả các bên liên quan. 

Cần lưu ý rằng ISO KHÔNG thực hiện các hoạt động đánh giá hoặc giám sát các hệ thống quản lý để xác nhận rằng chúng phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. ISO cũng KHÔNG cấp chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn bởi việc đánh giá - cấp chứng nhận được thực hiện bởi các Tổ chức chứng nhận có năng lực được công nhận thông qua Diễn đàn công nhận quốc tế IAF.

Xem thêm về Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế ISO tại đây.

ISO 9001 là gì?

ISO 9001 là tiêu chuẩn quốc tế phổ biến nhất hiện nay về Hệ thống quản lý chất lượng (tiếng anh: Quality Management System, viết tắt: QMS). ISO 9001 cung cấp một mô hình để thiết lập Hệ thống quản lý chất lượng. Đó là một mô hình không phải hoàn hảo nhất, nhưng lại là một mô hình, từ năm 1987, đã được chứng minh là có giá trị và có thể áp dụng cho mọi loại hình tổ chức một cách hiệu quả nhất trên toàn thế giới.

Hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL) nhằm mục đích nâng cao nhận thức của một tổ chức về các nhiệm vụ và cam kết của tổ chức trong việc đáp ứng các nhu cầu và mong đợi của khách hàng và các bên quan tâm, đồng thời đạt được sự hài lòng với các sản phẩm và dịch vụ mà tổ chức cung cấp thông qua một hệ thống quản lý bài bản, liên tục cải tiến.

Chất lượng theo ISO 9001 là gì?

Chúng ta đã nghe rất nhiều đến khái niệm “Chất lượng” trong mọi lĩnh vực và mọi mặt của đời sống hiện nay. Gần như là mỗi ngày, “chất lượng” luôn được nhắc đến như một điều vô cùng quen thuộc với tất cả mọi người. Vậy nhưng, khi nói đến định nghĩa chính xác cho khái niệm này, không phải ai cũng có thể giải thích được.

“Chất lượng” là một thuật ngữ mang ý nghĩa tương đối. 

Trong kinh doanh, sản xuất và kỹ thuật, thuật ngữ "chất lượng" có cách hiểu thực dụng là tính ưu việt hoặc không thua kém của một thứ gì đó. Nó cũng đề cập đến một sản phẩm là "phù hợp với mục đích", đồng thời đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng.

Chất lượng là một thuộc tính thiên về cảm nhận và mang tính chủ quan. Những người giống nhau cũng có thể mang quan điểm khác nhau về vấn đề này.

Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế (International Organization for Standardization) với tên viết tắt là ISO đưa ra định nghĩa: "Tổng thể các tính năng và đặc điểm của sản phẩm hoặc dịch vụ có khả năng đáp ứng các nhu cầu đã nêu hoặc ngụ ý". Điều này có thể hiểu đơn giản như sau, khi xác định một sản phẩm có chất lượng tốt người ta đánh giá dựa trên việc sản phẩm đó “tuân thủ các yêu cầu do khách hàng quy định”. 

Một tổ chức tập trung vào chất lượng thúc đẩy một nền văn hóa dẫn đến hành vi, thái độ, hoạt động và quy trình mang lại giá trị thông qua việc đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng và các bên quan tâm khác.

• Chất lượng được xác định bởi khả năng làm hài lòng khách hàng và tác động dự kiến cũng như không dự kiến đối với các bên quan tâm có liên quan

• Chất lượng Không chỉ bao gồm chức năng và hiệu suất dự kiến mà còn bao gồm giá trị và lợi ích được nhận thức của chúng đối với khách hàng

Về cơ bản, nhằm mục đích duy trì sản xuất chất lượng, chúng ta có thể phân biệt cấp độ tổ chức trông qua các hoạt động:

1. Quản lý chất lượng (QM)

2. Đảm bảo chất lượng (QA)

3. Kiểm soát chất lượng (QC)

Hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001 là gì?

Hệ thống quản lý chất lượng (Quality Management System - QMS) là một phần của hệ thống quản lý liên quan đến chất lượng.

Nói một cách đơn giản nhất, hệ thống quản lý chất lượng là một tập hợp các quá trình và chức năng kinh doanh nhằm mục đích cải tiến liên tục chất lượng để đảm bảo công ty đáp ứng hoặc vượt qua những mong đợi và yêu cầu của khách hàng.

Được thể hiện như một khuôn khổ về cấu trúc có tổ chức, phương pháp, kỹ thuật, chính sách, thủ tục, quy trình và nguồn lực, hệ thống quản lý chất lượng cũng là phương pháp mà các công ty có thể đảm bảo trách nhiệm, lịch trình, mối quan hệ, hợp đồng và thỏa thuận đi cùng với môi trường, thực phẩm, và các tiêu chuẩn an toàn của sản phẩm.

Hệ thống quản lý chất lượng:

• Bao gồm các hoạt động mà tổ chức xác định các mục tiêu của mình và xác định các quá trình và nguồn lực cần thiết để đạt được kết quả mong muốn
• Quản lý các quá trình tương tác và các nguồn lực cần thiết để cung cấp các giá trị và hiện thực hóa kết quả cho các bên quan tâm có liên quan
• Cho phép lãnh đạo cấp cao tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn lực có cân nhắc đến hậu quả dài hạn và ngắn hạn của quyết định của họ
• Cung cấp các phương tiện để xác định các hành động nhằm giải quyết các hậu quả đã xác định và không lường trước được trong việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ.

Lợi ích của ISO 9001

Lợi ích tiềm năng theo tiêu chuẩn ISO 9001

• KHẢ NĂNG cung cấp các sản phẩm và dịch vụ một cách nhất quán đáp ứng các yêu cầu về luật định và quy định hiện hành của khách hàng và
• TIỆN NGHI cơ hội để nâng cao sự hài lòng của khách hàng
• GIẢI QUYẾT rủi ro và cơ hội liên quan đến bối cảnh và mục tiêu của nó
• KHẢ NĂNG chứng minh sự phù hợp với các yêu cầu HTQLCL cụ thể

Giá trị gia tăng của ISO 9001

• Cải thiện khả năng hiểu đầy đủ và đáp ứng các yêu cầu của khách hàng một cách nhất quán
• Mang lại sự rõ ràng hơn cho các mục tiêu và chính sách của tổ chức
• Chuẩn hóa cách thức thực hiện công việc, giảm thiểu sự thay đổi và giúp giải quyết vấn đề dễ dàng hơn
• Giúp dễ dàng quản lý bằng cách sử dụng dữ kiện và dữ liệu hơn là ý kiến
• Tăng cường giao tiếp trong toàn bộ tổ chức
• Thúc đẩy cải tiến liên tục như một giá trị cốt lõi được thể chế hóa và cung cấp nền tảng để chuyển sang hiệu suất xuất sắc

Phạm vi của ISO 9001

ISO 9001 quy định các yêu cầu đối với hệ thống quản lý chất lượng trong đó tổ chức:

- Cần chứng minh khả năng cung cấp sản phẩm một cách nhất quán đáp ứng các yêu cầu của khách hàng và cơ quan quản lý hiện hành

- Nhằm nâng cao sự hài lòng của khách hàng thông qua việc áp dụng hiệu quả hệ thống

Khả năng tương thích của ISO 9001 với các Hệ thống quản lý khác

ISO 9001 đã được xây dựng để phù hợp với ISO 14001 (Environmental Management System - Hệ thống quản lý môi trường), ISO 45001 (Occupational Health and Safety Management System - Hệ thống quản lý An toàn và Sức khỏe nghề nghiệp), … vì lợi ích của cộng đồng và người tiêu dùng.

ISO 9001 không bao gồm các yêu cầu cụ thể đối với các hệ thống quản lý khác. Tuy nhiên, ISO 9001 cho phép tổ chức điều chỉnh hoặc tích hợp hệ thống quản lý chất lượng của chính mình với các yêu cầu hệ thống quản lý liên quan.

Bộ tiêu chuẩn ISO 9000

Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 là một nhóm các tiêu chuẩn quốc tế về quản lý và đảm bảo chất lượng, được phát triển để giúp các tổ chức, doanh nghiệp chuẩn hóa và duy trì một cách có hiệu quả các yếu tố thiết yếu trong hệ thống chất lượng. Các tiêu chuẩn này không dành cho cụ thể một ngành, nghề/lĩnh vực nào mà có thể áp dụng cho toàn bộ các tổ chức ở mọi quy mô.

Các tiêu chuẩn thuộc bộ ISO 9000 là bước cơ sở đặt “nền móng” cho hệ thống chất lượng vững chắc.

Quá trình phát triển của ISO 9001

Tính đến nay, kể từ lần ban hành đầu tiên vào năm 1987, ISO 9001 đã trải qua 5 lần sửa đổi.

Phiên bản ISO 9001 cuối cùng được sửa đổi vào năm 2015.

Tại sao các tiêu chuẩn cần được sửa đổi?

● Quy trình đánh giá chính thức của ISO:

◦ Yêu cầu đánh giá liên tục để giữ cho các tiêu chuẩn được cập nhật.

◦ Phải được bắt đầu trong vòng 3 năm kể từ khi công bố tiêu chuẩn.

● Người dùng nhập từ:

◦ Bảng câu hỏi/khảo sát người dùng toàn cầu.

◦ Nghiên cứu điều tra thị trường.

◦ Các đề xuất phát sinh từ quá trình giải thích.

◦ Cơ hội tăng khả năng tương thích với các HTQL khác nhau.

◦ Nhu cầu về sự rõ ràng hơn, dễ sử dụng và cải thiện bản dịch.

● Xu hướng hiện tại:

◦ Cập nhật những phát triển gần đây trong thực tiễn hệ thống quản lý.

Giải thích từ ngữ

CHẤT LƯỢNG

Mức độ của một tập hợp các đặc tính vốn có của một đối tượng đáp ứng các yêu cầu (ĐK 3.6.2)

YÊU CẦU

Nhu cầu hoặc kỳ vọng được nêu, thường ngụ ý hoặc bắt buộc (ĐK 3.6.4)

QUÁ TRÌNH

Tập hợp các hoạt động có liên quan hoặc tương tác lẫn nhau, sử dụng đầu vào để cho ra kết quả dự kiến. (ĐK 3.4.1)

SỰ KHÔNG PHÙ HỢP

Sự không đáp ứng một yêu cầu (ĐK 3.6.9)

RỦI RO

Tác động của sự không chắc chắn (ĐK 3.6.9)

SẢN PHẨM

Đầu ra của một tổ chức có thể được tạo ra mà không thực hiện bất kỳ giao dịch nào giữa tổ chức và khách hàng (ĐK 3.7.6)

DỊCH VỤ

Đầu ra của một tổ chức với ít nhất một hoạt động cần được thực hiện giữa tổ chức và khách hàng (ĐK 3.7.7)

KHÁCH HÀNG

Cá nhân hoặc tổ chức có thể được nhận hay tiếp nhận sản phẩm hoặc dịch vụ nhằm cho mình hoặc theo yêu cầu của cá nhân hay tổ chức đó. (ĐK 3.2.4)

SỰ THỎA MÃN KHÁCH HÀNG

Cảm nhận của khách hàng về mức độ đáp ứng các mong đợi của khách hàng (ĐK 3.9.2)

LÃNH ĐẠO CAO NHẤT

Người hoặc nhóm người định hướng và kiểm soát tổ chức ở cấp cao nhất. (ĐK 3.1.1)

Trên đây là những kiến thức Giới thiệu chung về tiêu chuẩn ISO 9001 BLT.cert cung cấp. Hy vọng Quý độc giả đã có cho mình những thông tin cần thiết và hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn phổ biến nhất thế giới hiện nay được các doanh nghiệp trên toàn cầu áp dụng.

BLT.cert cung cấp các dịch vụ đào tạo, tư vấn, đánh giá và chứng nhận Hệ thống quản lý theo các tiêu chuẩn: ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, ISO 22000, ISO 27001, ISO 50001, v.v. Chúng tôi đã có kinh nghiệm và hoạt động đánh giá, đào tạo trên mọi lĩnh vực trong suốt hơn 20 năm qua. Với đội ngũ chuyên gia nhiệt tình và trách nhiệm, chúng tôi mong muốn được đồng hành cùng doanh nghiệp trên mọi chặng đường của quá trình phát triển.

Hotline: 0916.757.881

Xem thêm: Dịch vụ cấp giấy chứng nhận ISO 9001:2015

Xem thêm: Các khóa đào tạo ISO 9001:2015 cho doanh nghiệp và cá nhân